ORBIT vzw bevordert het samenleven van en de democratische samenwerking tussen mensen uit verschillende cultuurgroepen, religies en levensbeschouwingen.
ORBIT zet concreet in op het respect voor de verhalen, de rechten en de waardigheid van mensen met een migratiegeschiedenis.
De VPKB maakt deel uit van de werkgroep AMOS: Asiel, migratie en ontwikkeling |één verhaal|in Solidariteit.
Een leven lang leren. Ook voor predikanten spreekt dit tegenwoordig vanzelf. Om dit beroep met plezier en succes te kunnen blijven uitoefenen, is het belangrijk om de tijdens de studie opgedane kennis en vaardigheden niet alleen op peil te houden, maar ook te verbreden en te verdiepen. Om die reden heeft de Protestantse Kerk in Nederland een systeem van training, coaching, intervisie en bijscholing ingesteld: de Permanente Educatie (PE). Het postacademisch aanbod van de PThU speelt daar op in.
Voedsel, het element waar het leven van de mens van afhankelijk is
Tegenwoordig zijn de woorden: ecologie, biodiversiteit en milieu ons bekend. Als individuen zitten we echter vaak klem door een gevoel van machteloosheid. Die verlamt ons bij het zoeken naar een antwoord op de uitdagingen, waar we voor staan. In het licht van wat ons dagelijks bestaan en de hele schepping op korte termijn bedreigt, vertrouwen we meestal op de politici, die verantwoordelijk zijn voor het nemen van de noodzakelijke en effectieve maatregelen.
Het is er ons niet om te doen de verantwoordelijkheid van politici te onderschatten, maar om onszelf eraan te herinneren dat het voortbestaan van elk democratisch regime afhangt van het bewustzijn en de verantwoordelijkheidszin van zijn burgers!
‘Ecologie’ gaat over veel thema’s, die elk vanuit hun eigen specificiteit bekeken moeten worden en in hun interactieve samenhang. Het thema dat we hier aan de orde stellen, namelijk landbouwproductie en voedselvoorziening, is belangrijk omdat het niet alleen gaat over ons eigen bestaan maar ook over dat van de toekomstige generaties: onze kinderen en kleinkinderen.
We kunnen niet ontkennen dat ons leven afhangt van het voedsel dat we eten en van de kwaliteit van de grond die het produceert.
Bovenstaande tekst komt uit het langere artikel van dhr. Marc Lenders. In dit artikel wordt het huidige productiemodel in de landbouw in vraag gesteld ten voordele van een landbouwmodel dat zorgvuldiger omgaat met de integriteit van de grond en die voedsel produceert, dat beantwoordt aan criteria van publieke gezondheid en dat bovendien goed is voor zowel de producenten als consumenten.
Het artikel werd in de VPKB Werkgroep Kerk in de Samenleving ( KidS) recent besproken en aangenomen naar aanleiding ook van Scheppingszondag. De werkgroep hoopt op deze manier bij te dragen aan de bewustwording, die gaande is in de samenleving en waar ook de leden van onze kerken toe geroepen worden.
Kerkenraadsleden geven leiding aan de gemeente en gaan dus ook regelmatig voor in gebed. Zeker beginnende kerkenraadsleden geven aan dit moeilijk te vinden, maar zij niet alleen. Zo zijn er verschillende gebeden en is het niet altijd duidelijk wat er bij elk gebed verwacht wordt. In de bijlage vindt u een opsomming van de gebeden en hun plaats in de liturgie en suggesties om een gebed op te bouwen.
Ook spelen er allerlei gevoelens en verwachtingen ook hiervoor vindt u enkele tips waarmee u hopelijk verder komt.
Tenslotte vindt u gebeden als voorbeeld. Ook staan er verwijzingen in naar de plaats van de gebeden in het dienstboek. Dit om u te inspireren en om uw eigen weg te vinden.
Het papier biedt wellicht ook een gelegenheid om eens in een kerkenraad uit te spreken welke verwachten er leven als het gaat om bidden en elkaar hierin te bemoedigen.
Socius is het steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. Wij zijn er voor alle professionals uit de sector en hun organisaties. Waarom doen we dit? Omdat wij geloven dat zij wezenlijk bijdragen tot de realisatie van een democratische, inclusieve, solidaire en duurzame samenleving.
Hier vindt alle mogelijke adressen van vormingsorganisaties en ook materiaal.
Dertien Vormingplus-centra, verspreid over Vlaanderen en Brussel, organiseren een waaier aan activiteiten die volwassenen persoonlijke, sociale en culturele competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren.
De Verenigde Protestantse Kerk in België is een kerk met heel veel diversiteit. Deze diversiteit kenmerkt onze gemeenschap. Het is een een historische gegroeide diversiteit zoals de naam ‘verenigde’ wil aangeven. Een diversiteit die eveneens tot uitdrukking komt doordat de verschillende geloofsstromingen een plaats hebben gekregen tot in de constitutie toe.
Die verscheidenheid is in de afgelopen decennia nog sterker geworden. Onze gemeenten kennen veel mensen uit de migratie vaak uit verschillende denominaties. Ook in onze kerkenraden en bestuursraden nemen deze nieuwkomers plaats, maar zij niet alleen. Er komen ook steeds vaker mensen in de kerkenraad die hoewel protestants opgevoed toch niet vertrouwd zijn met de structuren.
Al deze nieuwe kerkenraadsleden vinden het soms moeilijk om de vergaderingen te volgen als is het maar omdat ze de afkortingen niet kennen maar ook niet begrijpen waarom er veel energie gaat naar bijvoorbeeld districtsvergaderingen en synodedocumenten.
Met dit document wil het vormingswerk een korte inleiding geven. We hebben ons beperkt tot het hoofdnoodzakelijke. Het is immers de bedoeling dat het document handzaam blijft en niet veel tijd vraagt om door te nemen.
De gespreksvragen kunnen gebruikt worden om stil te staan bij het waarom? Het zijn open vragen in de hoop dat deze het gesprek op gang zullen brengen tussen hen die (redelijk) nieuw zijn en wie gepokt en gemazeld zijn in de VPKB.
Er is tevens een powerpoint tweetalig beschikbaar.
Uw reacties en bevindingen kunt u ons zeker bezorgen. In een volgende versie kunnen we deze dan verwerken. Het besef niet volledig te kunnen zijn, helpt het misschien wel het gesprek vooruit.
Veel plezier dus bij de bespreking.
De protestantse liturgische praktijk is veelkleurig en divers. Er zijn allerlei liturgische experimenten – niet alleen op pioniersplekken en in kleiner wordende gemeenten. Dit maakte ook in Nederland de vraag dringend welke theologische grondgedachten aan de basis van de protestantse eredienst liggen, en hoe we die theologische grondgedachten voor onze tijd opnieuw zouden kunnen formuleren. Welke theologie van de liturgie houdt de veelkleurige en diverse vormen samen? Op deze vragen geeft het boek ‘Tot Gods eer’ van prof. Marcel Barnard een antwoord.
Een exemplaar is via boekencentrum te bestellen. Het vormingswerk heeft een exemplaar beschikbaar.
Het vormingswerk is ook bezig een kleine praktische handreiking te schrijven voor de Vlaamse situatie. Een begin is gemaakt met de handreiking gebeden.
Puzzelen met liturgie (12-16 jaar / volwassenen)
Ook voor de jongeren maakte JOP materiaal. Jongeren gaan aan de slag met liturgie. Ze bekijken filmpjes met voorbeelden van verschillende soorten vieringen. Daarna staan ze stil bij de verschillende onderdelen van een liturgie, onder andere naar aanleiding van een quiz en een liturgie van een eigen kerkdienst. Daarbij bespreken ze ook wat ze anders zouden willen zien. In de twee bijeenkomst gaan ze hier verder op in: ze bedenken dan ook een nieuw onderdeel voor een kerkdienst en werken dat uit. In overleg met de predikant zou dat nieuwe onderdeel ook kunnen worden uitgevoerd in een echte kerkdienst.
Levend ganzenbord – Liturgie als spel en hoe God ter sprake kan worden gebracht door stil te staan bij drempel momenten zoals doop, belijdenis, ziekenhuis, gevangenis, ouderdom, dood. Onderbroken en afgerond wordt het spel door verschillende liturgische elementen (Kyrie en gloria, Bijbellezing, mededelingen/collecte, voorbeden, zegen).
Op zondag 8 april werd in de Protestantse Kerk in Hasselt een viering over kinderrechten gehouden. Uitgangspunt was het boek ‘Kinderkracht’ van de schrijver Frans Swartelé.
De dienst was opgebouwd met belangrijke getuigenissen van Anne Frank, Mamala Yousafsai, de kleindochter van Martin Luther King, en anderen , voorgelezen door jongeren en kinderen.
Er was het Kinderrechtenlied van Kapitein Winokio, geschreven door Joke Van Leeuwen, en naast de inspiratie van de getuigenissen en een speciaal voor de dienst gemaakt gedicht, was er uiteraard ook inspiratie uit de Bijbel.
Een kleine attentie na afloop was er ook: een exemplaar van de Kinderrechtenrap op DVD. En voor de kinderen een kinderrechtenpen.
We zijn dankbaar dat de gemeente van Hasselt dit liturgisch materiaal beschikbaar stelt. Hieronder vindt u de verschillende pdf’s. Wilt u het in een word document ontvangen dan kunt u dit opvragen bij de vormingsverantwoordelijke. U kunt zo naar hartelust zelf uw accenten leggen.
Opbouw van de viering – met getuigenissen
De horizon van kinderkracht – gedicht
Meer informatie rond materiaal van kinderrechten vindt u op:
De grote herdenking van 500 jaar Reformatie, we konden er in 2017 niet om heen. De persoon van Luther was alom tegenwoordig. In vele ogen bracht hij een beweging op gang die de gehele samenleving beïnvloedde en dus ook het leven van vrouwen.
Sommigen zien de Reformatie als een begin van de emancipatie voor de vrouw. Luther zelf was immers een groot voorstander van onderwijs voor vrouwen. Maar het moet ook gezegd dat hij er een even groot voorstander van was om dit onderwijs te beperken. Zo waren er geen hogere studies voorzien. Vrouwen van predikanten kregen wel extra onderricht omdat zij zouden instaan voor de zorg van armen en zieken en voor het geestelijk onderwijs van kinderen en bedienden.Hoewel er veel te zeggen valt voor een mogelijke emancipatie van de vrouw en Luther zelf geen schrik had om luiers te verversen, kunnen we in elk geval zeggen dat zijn opvolgers de vrouw in de rol van huisvrouw geduwd hebben.
In deze herdenkingstijd horen we echter veel minder over de vrouwen zelf. Katharina van Bora krijgt dan nog wel wat aandacht. Veel minder aandacht krijgen vrouwen als Argula von Grumbach, Katharina Zell en vele anderen die door het verlaten van het klooster hun maatschappelijke aanzien verloren en bijgevolg hoon over zich heen kregen. Desondanks pakten ook zij de pen op en ze discuteerden met mannen van aanzien.
“Hoewel er veel te zeggen valt voor een mogelijke emancipatie van de vrouw en Luther zelf geen schrik had om luiers te verversen, kunnen we in elk geval zeggen dat zijn opvolgers de vrouw in de rol van huisvrouw geduwd hebben.
Argula von Grumbach (1492-1554) correspondeerde sinds 1522 met Luther, alsook met Spalatin en anderen. Haar bekendste geschrift was een brief aan de universiteit van Ingolstadt waarin ze het voor de reformator Seehorfer opneemt. Ingolstadt had Seehorfer verbannen. De actie bleef niet zonder gevolgen. Ze kreeg weliswaar geen antwoord op haar schrijven, maar de brief werd gedrukt. De brief kreeg enorme aandacht vermoedelijk ook door de provocerende voorpagina waarop Argula als enige vrouw met de bijbel in de hand tegenover een rij van mannelijke geleerden staat.
De brief werd een vlugschrift waar velen in de vroege reformatie zich van bedienden. In deze brief spreekt ze over het vrouwelijk beeld van God, zoals in Hosea waar God zichzelf vergelijkt met een berin die beroofd is van haar jongen. Argula schrijft nog zeven van deze vlugschriften die in het totaal op een 30.000 exemplaren werden gedrukt.
In 1530 ontmoette zij Luther. Hoewel hij enthousiast was over haar reformatorische benadering, heeft hij het nooit openlijk voor haar opgenomen in haar strijd tegen de faculteit. Haar inzet voor de reformatie moest zij uiteindelijk bekopen. Haar man werd verweten zijn vrouw niet in de hand te hebben en verloor zijn positie. Dit betekende gebrek aan geld en hierdoor moest Argula zich vooral bezighouden met de zorg voor have en goed om haar kinderen een degelijke opvoeding te kunnen geven.
“Paulus zegt, vrouwen moeten zwijgen. Ik antwoord: Weet u echter niet dat Paulus ook zegt in Galaten 3: In Christus is noch man noch vrouw en in Joel zegt God: Ik zal mijn Geest uitgieten over alle vlees en jullie zonen en dochters zullen profeteren…….”
Katharina Zell geboren als Katharina Schütz, trouwde in 1523 met Matthäus Zell, een 46-jarige predikant. Katharina was toen 20. Het “priesterhuwelijk” was nog niet zo ingeburgerd en het echtpaar werd het slachtoffer van uitsluiting en smaad. Ze werden ook geëxcommuniceerd. Katharina verdedigde haar huwelijk openlijk in een vlugschrift. Net als Argula getuigde ze met Bijbelvastheid en met moed. Ze ging in op het zwijggebod voor vrouwen in de brief aan de Korinthiërs: “Paulus zegt, vrouwen moeten zwijgen. Ik antwoord: Weet u echter niet dat Paulus ook zegt in Galaten 3: In Christus is noch man noch vrouw en in Joel zegt God: Ik zal mijn Geest uitgieten over alle vlees en jullie zonen en dochters zullen profeteren…….”
Zij was één van de eerste predikantenvrouwen en ze moet een warmhartige praktische vrouw geweest zijn. In het jaar van haar huwelijk bracht ze 80 geloofsvluchtelingen bij hen onder in de pastorie. Ze verzorgde 60 mensen vier weken lang. Ze schreef daarbij ook troostbrieven voor de achtergebleven vrouwen met een woord uit Jesaja, waarin God van zichzelf als van een rustgevende moeder spreekt: “Zoals een moeder haar zuigeling niet vergeet, zo zal ik (God) jullie niet vergeten.”
Zelf schonk ze aan twee kinderen het leven. Beiden kinderen overleefden de kindertijd niet. Toen de boerenopstand uitbrak en 3000 vluchtelingen in de stad aankwamen, ontfermde ze zich over hen tot ze er bijna aan bezweek.
Ze mengde zich ook in de Avondmaalstrijd tussen Zwingli en Luther. Toen de gesprekken waren vastgelopen, schreef ze aan Luther dat hij de liefde te veel onderbelicht liet.Ze schreef: “de liefde is belangrijker dan alle strijdigheden in de leer.” Katharina gaf ook een liedboek uit met liederen en gezangen die bij de dagelijkse werkzaamheden gezongen konden worden.
Toen haar man stierf, nam ze na de grafrede van Martin Bucer zelf het woord. Ze gaf ook een boekje uit met zijn gedachtegoed en noemde haar man in het voorwoord één van de liberaalste reformatoren. Dat zij zelf op dat liberale gedachtegoed een grote invloed had uitgeoefend mag duidelijk zijn. Zij herbergde verschillende reformatoren ook in een tijd waarin andere stromingen dan de Lutherse het sterk te verduren kregen. Ook voor hen nam ze de pen op.
Ze mengde zich ook in de Avondmaalstrijd tussen Zwingli en Luther. Toen de gesprekken waren vastgelopen, schreef ze aan Luther dat hij de liefde te veel onderbelicht liet.
Nog twee keer zou Katharina openlijk prediken tegen het preekverbod voor vrouwen in, twee maal bij de begrafenis van een vrouw. Hoewel ze zelf verzwakt was, hield ze een grafrede voor Elisabeth Heckerlin. Geen pastor wilde deze vrouw begraven omdat zij een aanhanger van Schwenckfelds was, die volgens de Lutheranen zelf een afvallige was uit de kerk van Christus. Katharina stierf voor ze voor deze preek werd berecht.
Dat Argula von Grumbach en Katharina Zell niet de enigen vrouwen waren, die de Reformatie verder droegen, blijkt uit het onderzoek dat u in het Duits kunt raadplegen. Hun levensverhalen zijn opgetekend door verschillende auteurs. Laten we ook deze vrouwen herdenken en hun werk verder zetten.
ds. Eefje van der Linden
