De interlevensbeschouwelijke dialoog – enkele persoonlijke gedachten
Een paar jaar geleden mocht ik in Ieper deelnemen aan een interlevensbeschouwelijk panelgesprek. In eerste instantie vond ik eerlijk gezegd de opzet wat mager. Elke levensbeschouwing zou een waar gebeurd verhaal vertellen waarin duidelijk werd dat elke levensbeschouwing op zoek is naar vrede en dat verschillen overwonnen kunnen worden. En hoewel ik vind dat dialoog niet moet blijven steken in het verhaal van we zijn allemaal hetzelfde, wil ik juist ook dit voorbeeld aanhalen
om stil te staan bij de vraag, hoe sta je in de dialoog en hoe begin je?
Eigenlijk begin je deze dialoog niet anders dan in andere gesprekken namelijk door het zoeken
naar gezamenlijke grond om zo vertrouwen op te bouwen. We doen dat dagelijks door bijvoorbeeld een conversatie te beginnen over het weer of over de voetbal. We kiezen vaak onbewust een onderwerp waarover we het zeker eens zullen zijn. Normaal gezien beginnen we geen gesprek over onze politieke voorkeuren en proberen de ander te overtuigen om ook voor onze partij te stemmen.
In de interlevensbeschouwelijke dialoog is dat niet anders. Natuurlijk beginnen we over vrede of gaan we samen iets doen rond armoede of we starten met een maaltijd. Dat schept verbondenheid, vertrouwen. Dat is ook de reden waarom vooral de verhalen rond Abraham interessant zijn, ze geven de monotheïstische religies in elk geval grond onder de voeten om verder het gesprek te voeren.
Daarom begreep ik ook de opzet in Ieper. Een gesprek kan verder gaan en dan is het nodig oprecht interesse te tonen in het leven van de ander als gelovige of atheïst . Ook in het dagelijks leven is de conversatie er niet telkens opgericht om elkaar te overtuigen of van mening te doen veranderen.
Iemand ontmoeten betekent iemand leren kennen, zonder dat de ander hierdoor gekwalificeerd wordt als ´ongelijk’ of zelfs ‘ongelijkwaardig’ .
“Het is dan ook een misvatting om te denken dat je voldoende je eigen traditie moet kennen, zodat je de ander een weerwoord kan bieden. Dit gaat immers uit van een angst dat de ander jou zou willen overtuigen.”
Bovendien zelf voel ik me tekort gedaan als de ander mij zo benadert, wellicht u ook. Het is dan ook een misvatting om te denken dat je pas kunt beginnen als je voldoende bagage hebt , en je voldoende je eigen traditie moet kennen, zodat je de ander een weerwoord kan bieden. Dit gaat immers uit van een angst dat de ander jou zou willen overtuigen. Soms kom je inderdaad zulke mensen tegen, maar mijn ervaring is dat dit eerder uitzonderingen zijn. Het helpt vaak het gesprek vooruit indien je aangeeft dat je liever zou horen wat de ander gelooft, beweegt en dat jij geen debat wil voeren over wie de waarheid in pacht heeft. Zelf heeft de interlevensbeschouwelijke dialoog mij veel bijgebracht. Niet alleen heb ik andere levensbeschouwingen leren kennen, ook leerde ik steeds beter iets van de eigen bezieling te verwoorden en heb ik juist Gods Geest ervaren in die verscheidenheid.
Er zijn al veel groepen in Vlaanderen op deze manier bezig met de dialoog.
ds. Eefje van der Linden
Activiteiten om zelf de dialoog te starten
Binnen de Verenigde Protestantse Kerk in België stimuleert de werkgroep Kerk in de Samenleving (KidS) de interlevensbeschouwelijke ontmoetingen met name tussen moslims en christenen zoals door verzending van de brief aan het einde van de ramadan. De brief handelt elk jaar over een nieuw en belangrijk thema in de dialoog en deze wordt geschreven in samenwerking tussen verschillende christelijke kerken. Ook dit jaar wordt de brief verstuurd naar elke VPKB gemeente.
Meer informatie vindt u ook bij Orbit vzw het oecumenisch samenwerkingsverband rond interlevenbeschouwelijke dialoog waar de VPKB deel van uitmaakt.
We zetten graag nog eens een aantal (vormings)activiteiten op een rijtje waarmee u aan de slag kunt om in dialoog te gaan. Uiteraard kunt u dit over langere tijd verspreiden. De dialoog is immers iets van lange adem. Ook vindt u hier iets over de schoolbezoeken als vorm van interreligieuze dialoog.
In 2011 bracht de raad van kerken in Nederland
een brochure uit met materiaal om drie avonden aan de slag te gaan. De thema’s van de avonden zijn: leven (Adam), oecumene (Abraham) en wijsheid (Salomo). De bedoeling is om in een gespreksgroep zicht te krijgen op de verhalen die Moslims en Christenen delen. U kunt daarbij Moslims uitnodigen, maar dat hoeft niet.
Axcent is een pluralistische organisatie die zich inzet voor dialoog en
vooral voor jongeren interessant materiaal heeft.
verschillende moslimjongeren over thema’s als identiteit, relaties en burgerschap.
Voelen deze jongeren zich thuis in onze samenleving? Hoe ziet hun ideale partner eruit? Wat betekent
moslim zijn voor hen? Hoe kijken zij naar de toekomst? Op de dvd reflecteren ook een aantal academici en jongerenwerkers over de uitspraken van de geïnterviewde jongeren.
Thuis of in de kindernevendienst
Voor binnen het gezin kan het volgende boekje boeiend zijn: God, Adonai, Allah. Vragen over de drie grote religies. Waarbij er ook aandacht is voor de verschillen onder christenen. Het boek probeert antwoord te geven op 100 nieuwsgierige vragen van kinderen. Het boekje is uitgegeven door de Katholieke Bijbelstichting en Vlaamse Bijbelstichting en is eerder uitgegeven in het Frans. De schrijvers vertegenwoordigen de verschillende religies. Dit boekje is geschikt vanaf 10 jaar en is ook voor volwassenen interessant.
