Er zijn al veel boeken geschreven over religie en secularisme. En dus vraagt een mens zich af of er nog iets nieuws onder de zon kan zijn. Het boek van Jonas Slaats ‘Religie herzien’ slaagt daar wonderwel in, al is het maar omdat de auteur zelf bekend is met verschillende religies en deze ook vanuit een binnen perspectief kan beschrijven, zonder daarbij te vervallen in de platitude dat alles hetzelfde is.
Maar de auteur neemt ook de vrijheid om het begrip religie niet te definiëren maar om zeven vooronderstellingen over religies te bespreken. Deze vooronderstellingen leven overigens bij wie zich gelovig noemt en wie zich seculier noemt. De vooronderstellingen over religie hebben bovendien ook verbindingen met het westers kolonialisme. Jonas Slaats laat zien dat de tegenstelling die er tussen religies en seculier gemaakt wordt, ten eerste een valse tegenstelling is. Misschien was deze tegenstelling een tijd nuttig, nu blijkt dat ze niet enkel overbodig is maar ook kwalijke kanten heeft.
Zo komt er ruimte om op het begrip religie te herzien en daarmee ook de seculariteit. Want ook seculariteit dient bevraagd te worden. Jammer genoeg wordt niet echt een overstijgend begrip geformuleerd zodat we de kans lopen deze tweedeling in stand te houden.
Jonas Slaats ziet een herziening van het begrip religie eerder door religie te zien als taal. De interlevensbeschouwelijke dialoog is daarmee een oefening om elkaars taal te leren verstaan. Met de metafoor van de taal, ontstaat er ruimte voor de idee dat mensen meerdere talen spreken of dialecten. Dit idee vraagt inderdaad nog een verdere uitwerking, want of je hiermee de tweedeling overkomt, is nog maar de vraag. In elk geval biedt de metafoor van de taal wel mogelijkheden voor een dialoog.
Dit boek is in mijn ogen dan ook een must voor al wie de interlevensbeschouwelijke dialoog serieus wil nemen.
Over het begrip religie werd ook webinar gegeven door Jonas Slaats. Het is in het Engels.
